Είναι αδύνατον να συγκρατήσω τον σκύλο μου με το λουρί όταν βγαίνουμε βόλτα! Όταν μαλώνω τον σκύλο μου αυτός πηγαίνει και μου πηγαίνει και τα κάνει στο σαλόνι, κρεβάτι, καναπέ! Όταν τρώμε, η Λούση είναι αδύνατον να μας αφήσει ήσυχους! Όποτε ο Τζακ δεν θέλει να τον χαϊδεύουμε άλλο, γυρίζει και δαγκώνει! Πήγαμε τον σκύλο μας για εκπαίδευση, και μέσα σε λίγες μέρες αφότου τον πήραμε πίσω, «ξέχασε» τα πάντα.
Συνηθισμένα προβλήματα που συχνά ακούω από αγανακτισμένους ιδιοκτήτες σκύλων, που πιστεύουν ότι το κατοικίδιο τους είναι ανεπίδεκτο μαθήσεως, στρυφνό, απροσάρμοστο.
Τι όμως συμβαίνει? Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πρώτα την φύση και την ψυχολογία του σκύλου γιατί ο άνθρωπος , είπαμε, άβυσσος.
Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή πρώτα, μόλις 14.000 χρόνια όταν ο ‘‘οικόσιτος λύκος’’ μετατράπηκε από τον άνθρωπο στον σημερινό οικόσιτο σκύλο, ο οποίος παρουσιάζει κατά 85% όμοια συμπεριφορά με τον πρόγονό του.
Το βασικότερο ένστικτο του λύκου, όσο και του σκύλου λοιπόν είναι το αίσθημα της αγέλης η οποία λειτουργεί κάτω από κάποιους απαράβατους κανόνες. Σε κάθε αγέλη υπάρχει ένας αρχηγός, συνήθως το ισχυρότερο αρσενικό (sorry girls…) ο οποίος καθοδηγεί, τεκνοποιεί ορίζει τον ζωτικό χώρο, και φροντίζει για την ευημερία της αγέλης.
Αλλιώς η αναρχία θα επέφερε αστάθεια η οποία θα δημιουργούσε προστριβές που θα διέλυαν τη συνοχή της ομάδας άρα και την ύπαρξή της. Έτσι είναι εύκολα κατανοητό ότι η έννοια ιεραρχία είναι χαραγμένη στο μυαλό , στην ψυχή και στα γονίδια του σκύλου και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ίδια την ύπαρξή του.
Ας δούμε τώρα, πως τα παραπάνω λόγια μπορεί να λειτουργήσουν σε κάποια παραδείγματα.
Μια αγέλη λύκων περιπλανάται στα βουνά ώσπου να φτάσει σε κάποιο ξέφωτο, οπού μπορεί να ακολουθήσει διάφορες κατευθύνσεις. Τότε ο κυρίαρχος αρσενικός , αφού κοντοσταθεί, μυρίσει τον αέρα και το έδαφος, ξεκινά προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και σαν μια βουβή συμφωνία, η υπόλοιπη αγέλη ακολουθεί. Χωρίς να το «συζητήσουν δημοκρατικά», χωρίς να τσακωθούν ώστε να δημιουργηθούν τραυματισμοί και χωρίς να χωριστούν ώστε να μειωθεί η μαχητικότητα του συνόλου.
Την ίδια στιγμή σε κάποιο δρόμο μιας πόλης, μια άλλη αγέλη αδέσποτων σκύλων, πεινασμένη βρίσκει μια σακούλα σκουπιδιών, γεμάτη αποφάγια. Τι θα γινόταν αν όλα τα πεινασμένα μέλη διεκδικήσουν τη λεία ταυτόχρονα? Ομηρικοί καυγάδες που θα οδηγούσαν σε απώλειες για την αγέλη. Κι εδώ για ακόμη μια φορά επεμβαίνει η κοινωνική ιεραρχία. Με έναν μαγικό τρόπο, ο αρχηγός θα επιλέξει πρώτος το καλύτερο κομμάτι, θα αποσυρθεί να το απολαύσει και αλίμονο σε όποιον δεν κάνει στην άκρη, όταν επανέλθει για το επόμενο.
Εφόσον λοιπόν εμπεδώσαμε ότι η ιεραρχία και ο σεβασμός των κατώτερων μελών στα ανώτερα είναι απαραίτητα για την επιβίωση του είδους ας μεταφερθούμε σε μια τραπεζαρία οπού μαζεμένη η οικογένεια απολαμβάνει το γεύμα της. Κάτω από αυτό το τραπέζι, βρίσκονται δυο λυπημένα μάτια που παρακολουθούν τις μπουκιές όλων ,δυο μάτια που όταν σε κοιτάνε είναι αδύνατον να τους αντισταθείς ακόμη κι αν είσαι από σίδερο.
Και τότε είναι που γίνεται το πρώτο λάθος. Οι δικαιολογίες πολλές. Έλα μωρέ μια φορά μόνο, είναι τόσο χαριτωμένος, πεινάει, δεν μπορώ να τον βλέπω έτσι, μου σπαράζει την καρδιά και ο κατάλογος συνεχίζεται. Και θα συνεχίζεται όσο τον αντιμετωπίζουμε με ανθρώπινα συναισθήματα. Έχουμε χρέος όμως να κατανοήσουμε την ψυχολογία του ζώου που εμείς αποφασίσαμε να συζήσουμε μαζί του.
Ακόμη και ένα κομμάτι ψωμί σημαίνει παραχώρηση λείας, άρα και κυριαρχίας. Και την επόμενη φορά η ικεσία θα γίνει απαίτηση. Και ποιος θα είναι ο αρχηγός που δεν παραχωρεί σε κανέναν τη τροφή του? Σίγουρα όχι εσείς! Μην ξεχνάτε ότι για τον σκύλο δεν υπάρχει ισότητα, υπάρχει συγκεκριμένη ιεραρχία, όπου ο ίδιος, δεν έχει κανέναν λόγο να μην φλερτάρει την κορυφή της.
Την επόμενη φόρα που θα έρθετε αντιμέτωποι με αυτά τα αθώα μάτια, στο τραπέζι, σκεφτείτε ποιος θέλετε να είναι ο αρχηγός. Το ίδιο βέβαια και στη βόλτα του, όταν αυτός είναι μπροστά και αποφασίζει σε πια γωνία θα στρίψει, και σε ποια κολόνα θα σταματήσει για να οριοθετήσει την περιοχή του. Αν βέβαια έχετε φτάσει στο σημείο να αγνοεί επιδεκτικά τις εντολές από σας, τις οποίες βέβαια γνωρίζει , να οριοθετεί το σπίτι κάθε φορά που τον μαλώνετε ή πολύ περισσότερο να έχει αρχίσει να αντιδρά βίαια απέναντι σας όποτε του «τη σπάτε» καιρός είναι να σηκώσετε το τηλέφωνο σας και να απευθυνθείτε σε έναν έμπειρο εκπαιδευτή.
Το κλειδί για μια αρμονική συμβίωση με το κατοικίδιο μας είναι η κατανόηση. Κατανόηση της φύσης του, των αναγκών και των ορίων του. Κατανόηση της κοινωνικότητας της ανάγκης του για εξάσκηση και συντροφιά. Κατανόηση του τρόπου σκέψης του και του τρόπου αντίληψης του.
Κατανόηση της αγελαίας φύσης του και την ανάγκη για κυριαρχία ή κυριάρχηση στην ¨ανθρώπινη αγέλη¨. Κατανόηση της θέσης του στη σύγχρονη κοινωνία. Κατανόηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων του καθώς και των δικών μας. Κατανόηση του παρελθόντος και του παρόντος. Μια λέξη που μέρα με τη μέρα, όλο και περισσότερο λείπει ανάμεσα μας.